Na klimaatverandering onder “Feit of Fictie” beschreven te hebben, geven we hieronder een overzicht van de impact die klimaatverandering op onze samenleving zal hebben, in de nabije en de verre toekomst.
De impact van klimaatverandering
In het kort - Overzicht
In deze sectie leggen we uit hoe klimaatverandering zich uit in termen van opwarming, stijging van het zeewaterniveau, migratie, landbouw en conflicten.
​De tabellen rechts geven een overzicht van wat ons te wachten staat volgens de 2 mogelijke scenario’s:
​
​
​
​
​
​
-
Opwarming van de aarde met niet meer dan 2°C
(met drastische wijziging van onze levensstijl)
​
-
Opwarming van de aarde met meer dan 4°C
(zonder drastische wijziging van onze levensstijl)
Stijging van de temperaturen
​
Wetenschappers hebben het vaak over het beperken van de temperatuurstijging tot 2°C. Dat lijkt niet zo veel, maar laten we niet vergeten dat het gaat over een wereldwijde stijging, boven land en boven de oceanen. Wat houdt dat in voor de regio waar ik woon?
​
Op de afbeelding rechts vind je de globale temperatuurwijziging voor de verschillende regio’s en de verschillende scenario’s.
​
De voorspellingen van de deskundigen voor Europa en Noord-Amerika zijn de volgende:
-
Best case scenario (RCP2.6):
​
De gemiddelde temperaturen stijgen met ongeveer 2°C tegen 2100
​
-
We doen op de huidige manier verder (RCP8.5):
​
​Gemiddelde temperaturen stijgen met ongeveer 5°C tegen 2100
​
Gemiddelde temperaturen stijgen met ongeveer 10°C tegen 2200
Bron - IPCC 4th Assessment Report
Stijging van de zeespiegel
​​
Het is niet moeilijk te begrijpen dat door de klimaatverandering onze atmosfeer opwarmt, het ijs smelt en het niveau van het zeewater stijgt.
​
Het smeltende ijs draagt weliswaar bij tot het stijgen van de zeespiegel, maar de belangrijkste factor is de toename in volume van het zeewater zelf. Zoals de meeste stoffen, zet water namelijk uit als het opwarmt.
Doordat de oceanen zo’n gigantische hoeveelheid water bevatten, dat zo diep onder de oppervlakte reikt, is de reactie enorm traag. Water aan de kook brengen kan lang duren, maar eens de temperatuur bereikt is, blijft het heel lang warm.
​
Precies daarom zijn onze wetenschappers er vrijwel zeker van dat het niveau van het zeewater nog eeuwen zal blijven stijgen, zelfs lang nadat we gestopt zullen zijn met het uitstoten van broeikasgassen; en daardoor zullen honderden miljoenen mensen uit hun woongebieden verdreven worden.
​
Met andere woorden, wat we in de eerstvolgende jaren en decennia al dan niet doen, bepaalt onherroepelijk hoe ver de zeespiegel de komende eeuwen zal stijgen.
​
Afhankelijk van de keuzes die we nù maken, zal het niveau van het zeewater wereldwijd stijgen met:
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
Op de website van Climate Central vind je een duidelijke voorstelling van onze toekomstige zeespiegel. Je kan de regio waar je woont, alsook de meest bevolkte gebieden, opzoeken; je zal vaststellen hoe drastisch onze samenleving zal veranderen.
​
-
Best case scenario (RCP2.6):
De zeespiegel stijgt met 0,5m tegen 2100
Onomkeerbare stijging met 5m op lange termijn
-
We don't change our behavior (RCP8.5):
​
De zeespiegel stijgt met 1m tegen 2100
Onomkeerbare stijging met 5m op lange termijn
Source - Climate Central
-
Best case scenario:
Onomkeerbare overstroming van een gebied dat door 130 miljoen mensen bewoond wordt
​
-
We don't change our behavior:
Tegen 2100: overstroming van een gebied dat door 147 tot 216 miljoen mensen bewoond wordt
​
Op termijn: onomkeerbare overstroming van een gebied dat door 470 tot 760 miljoen mensen bewoond wordt
​
​
Het aantal mensen dat door overstromingen hun land verlaten, zal tegen 2100 30 tot 40 keer meer bedragen dan het aantal Syrische vluchtelingen tot nog toe
Migratie in de toekomst
​
Het is niet eenvoudig te becijferen hoeveel mensen precies migreren en zullen migreren ten gevolge van klimaatverandering. Beweegredenen voor migratie zijn :hongersnood, droogte, oorlog en conflict,…. en klimaatverandering kan, zoals voldoende aangetoond is, aan de oorsprong liggen van al deze factoren.
​
Volgens de Internationale Organisatie voor Migratie variëren de voorspellingen van 25 tot 1 000 miljoen klimaatvluchtelingen tegen 2050.
​
Based only on sea level rises, Climate Central comes to the following estimation:
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
Deze schattingen zijn enkel gebaseerd op overstromingen als migratie-oorzaak, er is geen rekening gehouden met migratie ten gevolge van andere factoren zoals oorlog en hongersnood.
​
Om een idee te geven van deze getallen: de oorlog in Syrië heeft geleid tot de grootste vluchtelingencrisis van deze tijd:​
​
-
4 miljoen Syrische vluchtelingen over de hele wereld
-
Waarvan ongeveer 1 miljoen asiel heeft aangevraagd in Europa.
Met andere woorden:
​
​
​
​
​
​
De klimaatverandering zal meer droogte in reeds droge gebieden en meer regen en overstromingen in reeds vochtige gebieden teweegbrengen. Stormen en orkanen zullen frequenter en heviger worden.
​
Het vijfde evaluatierapport van het Intergouvernementele Panel inzake klimaatverandering stelt dat de waterstroom en -opslag van ons klimaatsysteem zeer variabel is, maar dat tegen het einde van deze eeuw grote veranderingen, die verder gaan dan de natuurlijke schommelingen, verwacht mogen worden. In een opgewarmde wereld zullen neerslag, verdamping en transpiratie van gewassen toenemen. Er zullen evenwel grote regionale verschillen zijn: in sommige gebieden meer neerslag en meer oppervlaktewater, in andere minder water ten gevolge van lokale droogte en het smelten van sneeuw en ijskap.
​
Bepaalde delen van de wereld zullen heel wat droger, andere veel vochtiger worden. In het algemeen kan gesteld worden dat de verschillen tussen de regio’s extremer zullen worden.
​
​
​
​
​
​
​
Source - IPCC Technical Paper VI
Droogte en veranderende weersomstandigheden
De tropische gebieden en de poolstreken zullen vochtiger worden
​
​
Reeds droge regio’s zoals
het Middellandse-Zeegebied, het zuidwesten van de Verenigde Staten, zuidelijk Afrika en Zuid-Amerika zullen droger worden
Landbouw
​
Landbouw is zeer nauw verbonden met temperatuur en weersomstandigheden. Het is dus onmiskenbaar dat de klimaatverandering een grote invloed heeft en zal hebben, op landbouw en voedselproductie.
​
In een groot aantal regio’s zullen droogte of overstromingen negatieve gevolgen hebben op de landbouw, in andere (zoals de koudere gebieden van onze planeet) zal de klimaatverandering een positieve impact hebben op het landbouwpotentieel.
​
De tabel rechts toont de impact in de verschillende regio’s tegen 2050.
Oorlog en gewapende conflicten
​
De laatste tijd is er meer aandacht besteed aan het mogelijke verband tussen gewapend conflict en klimaatverandering.
​
Deze potentiële link is moeilijker te bewijzen omdat gewapende conflicten – in tegenstelling tot de meeste tot nu toe besproken factoren – door de mens in het leven worden geroepen en dus geen fysische of biologische oorzaak hebben.
​
Daarom zal de grootte van de impact van klimaatverandering op oorlog en gewapend conflict altijd een discussiepunt blijven.
​
Recente studies beschouwen klimaatverandering evenwel meer en meer als een factor die bijdraagt tot het ontstaan van gewapend conflict.
​
Het Ministerie van Defensie van de Verenigde Staten bijvoorbeeld, dat beleidslijnen opstelt om de gevolgen van klimaatverandering onder controle te krijgen, heeft al in 2004 gewaarschuwd voor veiligheidsrisico’s gelinkt aan klimaatverandering.
In January 2017 stelde de Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties, Antonio Guterres dat klimaatsverandering een van de grote katalysatoren zijn van conflicten.
​
Een onderzoek dat onlangs gepubliceerd werd in het wetenschappelijk tijdschrift Science (Quantifying the Influence of Climate on Human Conflict -̶ S. M. Hsiang et. al) bevestigt een duidelijk verband tussen conflicten en perioden van grote temperatuurstijging en/of zware regenval, en dat zowel voor gebeurtenissen in het verleden als nu.
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
Een absoluut verband tussen gewapend conflict en klimaatverandering is moeilijk met zekerheid aan te tonen
​
De rol van klimaatverandering als
conflict-katalysator in reeds gespannen gebieden, is al wel door heel wat instanties en organisaties onderkend
Source - Science published paper
Source - Science published paper
Wij kiezen het scenario … nu!
​​
​​​​
Sedert de jaren 60 is de hoeveelheid COâ‚‚ in de atmosfeer met 30% toegenomen, wat de eerste gevolgen van klimaatverandering heeft teweeggebracht.
​
In geval van het scenario “we passen onze manier van leven niet aan”, groeit tegen 2100 de concentratie broeikasgassen met 150% ; wat een klimaatschok die onze beschaving niet aankan, zou veroorzaken.
​
De ernst van de klimaatverandering hangt dus volledig af van de keuzes die we maken in de eerstkomende 15 tot 30 jaar.
​
Het Intergouvernementele Panel inzake klimaatverandering heeft enkele scenario’s ontwikkeld die afhangen van hoe wij als maatschappij in de komende jaren zullen handelen.
​
​
​
​
​
​
Regeringen en wetenschappers hebben het vaak over “het beperken van de opwarming van de aarde tot een gemiddelde temperatuur van 2°C”, om zo het ergste te voorkomen. Volgens de nieuwste bevindingen van de klimaatdeskundigen is dat enkel mogelijk als we kiezen voor het scenario RCP2.6.
​
We moeten dus nù kiezen, of we dat leuk vinden of niet; niét handelen is de keuze met de meest drastische gevolgen.
​
​
​
​
Source - IPCC
We passen onze manier van leven niet aan (RCP8.5) - video
We verminderen de uitstoot, maar niet genoeg (RCP6.0) - video
We wijzigen drastisch onze manier van leven en stoten zo goed als geen COâ‚‚ meer uit tegen 2050-2080 (RCP2.6/RCP4.5) - video
Niét handelen is de keuze met de meest drastische gevolgen